Boetebesluit Participatiewet

Actua juridische aspecten voorbereiding en motivering van een boetebesluit

Door actuele ontwikkelingen in de rechtspraak van de CRvB en rechtbanken in de periode 2017 t/m 2020 zijn de juridische eisen aan het boetebesluit aanzienlijk aangescherpt. Inzicht in deze strikte juridische kaders van het boetebesluit, mede gelet op actuele jurisprudentie, de Wijziging Boetebesluit sociale zekerheidswetten en het nieuwe artikel 18a Pw zoals die gelden vanaf 2017, is een van hoofdlijnen van deze cursus. Dit raakt direct de motiverings- en deugdelijkheidseisen van de boete-beschikking en de boete-rapportage, ook in zaken waarin de lichte boete-procedure op grond van de Awb van toepassing in zaken met een benadelingsbedrag onder de € 340,-. Ook raakt dit het aanzienlijke risico van proceskostenveroordelingen in bezwaar en beroep anno 2021 ter hoogte van een bedrag van € 1068,- per zaak.

Een andere hoofdlijn is dat nadrukkelijk wordt stil gestaan bij de vraag hoe de boete-ambtenaar tot maatwerk kan komen in de concrete casus van de klant en welke juridische argumentatie-technieken hierbij gebruikt kunnen worden. In het bijzonder hoe dit kan worden ingepast in de toets verminderde mate van verwijtbaarheid. Hiermee wordt beoogd een link te leggen met de hedendaagse brede sociaal domein-benadering die van een ieder die werkt binnen het sociaal domein, verwacht wordt.

Maatwerk ook voor het boetebesluit in de concrete klantsituatie is noodzakelijk omdat hiermee de integraliteit gewaarborgd wordt tussen de boetebesluitvorming enerzijds en andere Pw-besluiten in het kader van rechtmatigheid en re-integratie anderzijds. De functie van boete-ambtenaar verkrijgt hierdoor steeds meer eigenschappen van die van een juridisch kwaliteitsmedewerker handhaving die achteraf de kwaliteit van het gehele handhavingstraject beoordeelt en op basis daarvan een boetebesluit neemt.

Tevens wordt uitgebreid in gegaan op de vraag hoe deze maatwerk-benadering ingepast kan worden binnen de strafrechtelijke benadering van de boete zoals de CRvB die voorstaat bij de rechterlijke toetsing van boetebesluiten. In de cursus worden de ins en outs van deze strafrechtelijke benadering van de boete, verder uitgediept. Dus niet alleen de cautie wordt aan de orde gesteld maar ook de reikwijdte van de indringende toets aan het evenredigheidsbeginsel alsmede de beoordeling van de hoogte van de boete op grond van draagkracht. Ook wordt stilgestaan bij de zelfstandige onderzoeksverplichting van het college ten aanzien van de precieze omvang van het benadelingsbedrag, gelet op de uitspraken uit 2016 van de CRvB. Echter, uit de uitspraken van de CRvB uit 2017 en 2018 blijkt ook dat er hierbij nog steeds ruimte is voor de toepassing van bewijsvermoedens, zij het wel vanuit de juridische kaders zoals die gelden voor de boete (en dus niet vanuit de gebruikelijke Pw-fraude-jurisprudentie!)

De cursist heeft na deze cursus inzicht in:

• Inzicht in de aanpassingen van het nieuwe artikel 18a Participatiewet (voorwaarden voor kwijt schelding van de boete) en het Boetebesluit sociale zekerheidswetten 2017, die met ingang van 1 januari 2017 in werking treden;
• Inzicht in de wijzigingen van het wettelijk toetsingskader op grond van de Wet aanscherping WWB/PW n.a.v. de uitspraak van de CRvB van 24-11-2014, 23-06-2015, 11-01-2016 alsmede uitspraken van de CRvB over de onderzoeksplicht van het college ten aanzien van de precieze omvang van het benadelingsbedrag en de mogelijkheid hierbij om bewijsvermoedens hierbij van toepassing te verklaren;
• Inzicht in de nieuwe toetsingscriteria zoals die door de bestuursrechter gevolgd worden bij de beoordeling van een boetebesluit, met name het strafrechtelijk vertrekpunt hierbij en het punitieve karakter van het boetebesluit (te onderscheiden van het repertoire karakter van een maatregelbesluit);
• Inzicht in de relatie tussen het begrip “draagkracht” bij een inkomen op minimumniveau en doorwerking hiervan in de hoogte van de boete, mede gelet op het tijdsmoment waarop de boete wordt vastgesteld en de openstaande rechtsvragen hierover n.a.v. de uitspraak van de CRvB d.d. 11-01-2016, welke vragen om aanvullende beleidsregels boete;
• Inzicht in de reikwijdte van het begrip “fictieve draagkracht” en de relatie tot het begrip “beslagvrije voet” en de rechtsvragen hierover;
• Inzicht in de criteria “opzet”, “grove schuld“ en “schuld” bij de beoordeling van een boete- waardige gedraging en de samenhang met de gegevens uit het intrekkings- en terugvorderings- onderzoek in relatie tot de eigen verklaring van belanghebbende tijdens het boete-onderzoek;
• Inzicht in de geïndividualiseerde vaststelling van de hoogte van de boete (dit is de cultuuromslag / dé breuk met de Wet aanscherping WWB/PW), mede gelet op de indringende toetsing van het boete- voornemen aan het evenredigheidsbeginsel, mede gelet op de criteria o.g.v. het Boetebesluit 2017;
• Inzicht in de criteria die van belang zijn bij de toetsing aan het evenredigheidsbeginsel in samenhang met de toets aan verminderde mate van verwijtbaarheid; hierbij zal zowel gelet worden op de persoonlijke omstandigheden van belanghebbende als tekortkomingen in het handhavingsbeleid van het college, zowel ten tijde als ná de boetewaardige gedraging, alsmede tekortkomingen in de nakoming van de inlichtingenverplichting door formele en informele bewindvoerders;
• Inzicht in de verzwaarde onderzoeks- en motiveringsverplichting van het college bij de vaststelling van de schending inlichtingenplicht alsmede van het benadelingsbedrag bij het boetebesluit én het grote verschil met de bewijslast van het college bij een intrekkings- en terugvorderingsbesluit;
• Inzicht in de verzwaarde onderzoeksverplichting van het college bij de vaststelling van het netto-benadelingsbedrag in het kader van het boetebesluit, welke kan afwijken van de beoordeling hiervan in het kader van het eerder genomen intrekkings- en terugvorderings- besluit;
• Inzicht in het procedurele beoordelingskader van het boetebesluit (i.h.b. de reikwijdte van cautie en de gevolgen bij niet-nakoming ervan);
• Hoe te komen tot een deugdelijke boete-rapportage en een deugdelijk gemotiveerd boetebesluit?
• Overzicht van de criteria in de rechterlijke toetsing van een boetebesluit en de verschillende methodieken hierin.

Rode draad

• Vragen en kwesties van de deelnemers
• Procedures op hoofdlijnen
• Actualiteiten en jurisprudentie

Deelnemers

Een ieder die zich in meer of mindere mate bezig houdt met de boete.

Expertisecentrum en helpdesk

Heb je na de training nog vragen? Wij helpen je graag verder. Tot drie maanden na de cursus is deze service zelfs gratis als we je vragen per mail of telefonisch kunnen beantwoorden. Maak daar gebruik van: ons expertisecentrum staat voor je klaar!

Kosten

De kosten voor de cursus zijn € 445,- per persoon. Bij dit bedrag is het cursusmateriaal inbegrepen. Een certificaat van deelname is facultatief. De gemeente kan de Btw verrekenen met haar Btw-compensatiefonds.

Meer informatie

Wil je graag meer weten of heb je specifieke vragen over de training? Neem gerust contact op. Onze contactinformatie vind je bovenin de rechterkolom van deze pagina.

Incompany

We verzorgen deze training ook incompany. Het programma wordt dan helemaal op maat ingevuld, met zeer gerichte aandacht voor de uitdagingen en kansen binnen jouw organisatie. Wil je een opleidingsvoorstel aanvragen of gewoon even overleggen over de wensen en mogelijkheden? Klik dan op de Incompany-button in de rechterkolom van deze pagina. Liever eerst even contact via telefoon of e-mail? Kijk dan in de rechterkolom, want daar vind je onze contactgegevens.

Uw docent

Harry van der Linden

Mr. Harry van der Linden werkt als juridisch kwaliteitsmedewerker met de taakaccenten Handhaving en Bezwaar en Beroep. Hij is op het scherpst van de snede in zaken waarin administratief bewijsrecht en het Awb-bestuursprocesrecht centraal staan (met focus op de methodiek van rechterlijke toetsing), recht door zee en liefhebber van een multidisciplinaire benadering van problemen daar waar dat nodig is.

Harry geeft zijn cursisten alle ruimte om vragen te stellen en is zeer goed ingevoerd in jurisprudentie. Hij presenteert zijn cursisten graag verrassende inzichten en onverwachte invalshoeken. Want ‘gaan voor een juridisch gelijk en juridische precisie is één, het vinden en behouden van draagvlak voor een echte oplossing is een ander verhaal.’ Aldus Harry. Dat is dus wat je (ook) leert tijdens zijn training: ga “niet-geharnast” zaken in, leef je in en heb respect voor de wederpartij en zoek naar praktische oplossingen in een juridisch kader die voor beide partijen aanvaardbaar zijn.