Agenda

Fraudealertheid; effective awareness

  • 11-05-2026
  • 09:30 - 16:30 uur
  • Utrecht

Fraudealertheid; effective awareness

Cruciale aandachtspunten!

Fraude binnen het sociaal domein heeft grote gevolgen niet alleen financieel, maar ook voor het vertrouwen van burgers in de overheid. Medewerkers van gemeenten spelen een sleutelrol bij het signaleren, voorkomen en aanpakken van fraude. Het is belangrijk deze signalen in een zo vroeg mogelijk stadium te herkennen en hier op een juiste wijze op te anticiperen. Deze training versterkt hun kennis, bewustzijn en handelingsvermogen op dit gebied.

Vandaag de dag vinden we dat sociale zekerheid betaalbaar moet blijven. Dat vindt draagvlak in onze samenleving. Transparante wet- en regelgeving helpen de klant om de regels na te leven. Daardoor hoeven gemeenten minder geld en tijd in te zetten op controle, toezicht en opsporing van misbruik en terugvorderen van bijstand.

Door als gemeente in te zetten op fraudepreventie en handhaving en daardoor gemeenschappelijke kosten te besparen, blijft het draagvlak voor sociale voorzieningen bestaan. De (toegenomen) aandacht voor fraudesignalen, preventie en hoogwaardige handhaving met name aan de poort hebben wij verenigd in deze zeer actuele, hoogstaande maar bovenal praktisch toepasbare training.

Doel van de cursus

Hoe meer informatie de gemeente heeft, hoe kleiner de kans dat iemand ongemerkt fraudeert. Een hogere pakkans schrikt immers potentiële overtreders af. Er is al veel informatie beschikbaar voor gemeenten, maar hoe zorgen we voor een optimale inzet van deze middelen? Om dit te bereiken zullen we:

  • Fraudesignalen in een zo vroeg mogelijk stadium moeten herkennen en afwikkelen;
  • Tijdig gebreken in dossiervorming, voorlichting en communicatie signaleren en herstellen;
  • Aangeven wat de best-practice voor de organisatie op het gebied van preventie en repressie is.

Onderwerpen

Introductie en bewustwording

  • Waarom fraudealertheid essentieel is voor gemeenten
  • Gevolgen van fraude voor burger, organisatie en samenleving
  • Fraudemotieven en fraude bevorderende omstandigheden
  • Discussie: “Wanneer spreek je van fraude?”

Fraudevormen en -gebieden

  • Overzicht van fraudegebieden:
    • Domicilie / gezamenlijke huishouding
    • Vermogen / inkomsten
    • Zwarte, witte en grijze fraude
    • Identiteitsfraude
  • Casussen uit de praktijk
  • Document- en procedurefraude: herkenningspunten

Wet- en regelgeving

  • Participatiewet artikel 17 (inlichtingenplicht, aantoonplicht, medewerkingsplicht)
  • Jurisprudentie en praktijkvoorbeelden
  • Bijzondere situaties en uitzonderingen
  • Gevolgen van niet-naleving (boetes, terugvorderingen, sancties)

Signaleren van fraude

  • Signalen bij intake en klantcontact
  • Gedragsindicatoren en financiële signalen
  • Analyse van bankafschriften: wat zegt het uitgavenpatroon?
  • Loonstroken lezen en interpreteren
  • Herkennen van onregelmatigheden in werksituatie, kleding, voertuigen, gedrag

Handhaving en naleving

  • De “cirkel van naleving”
  • Hoogwaardig handhaven: van signalering tot sanctie
  • “Lik-op-stuk”-beleid en follow-up
  • Samenwerking met het IBF en andere instanties

Preventie en mensgerichte benadering

  • Vroegtijdige voorlichting en communicatie
  • Optimale dienstverlening en informatieverstrekking
  • De menselijke maat bij handhaving
  • Nieuwe visie onder de Participatiewet: evenwicht tussen controle en vertrouwen
  • Casuïstiekbespreking: signalen herkennen en onderbouwen
  • Rollenspel: intakegesprek met fraudevermoeden
  • Bespreking: hoe ga jij om met twijfelgevallen?
  • Actieplan voor de organisatie: hoe borgen we fraudealertheid structureel?

Resultaat

Na afloop van de training:

  • Herkennen deelnemers de belangrijkste fraudevormen en signalen;
  • Kunnen zij adequaat handelen bij vermoedens van fraude;
  • Hebben zij inzicht in relevante wetgeving (Participatiewet, medewerkingsplicht, aantoonplicht);
  • Weten zij hoe preventie, handhaving en samenwerking (o.a. met IBF, SVB) bijdragen aan een fraude-alerte organisatie;
  • Zijn zij zich bewust van de menselijke maat en de balans tussen dienstverlening en handhaving.

Kosten

De kosten voor de cursus zijn € 475,- excl. btw per persoon. Bij dit bedrag is het cursusmateriaal inbegrepen. Een certificaat van deelname is facultatief. De gemeente kan de Btw verrekenen met haar Btw-compensatiefonds.

Expertisecentrum en helpdesk

Heb je na de training nog vragen? Wij helpen je graag verder. Tot drie maanden na de cursus is deze service zelfs gratis als we je vragen per mail of telefonisch kunnen beantwoorden. Maak daar gebruik van: ons expertisecentrum staat voor je klaar!

Meer informatie

Wil je graag meer weten of heb je specifieke vragen over de training? Neem gerust contact op. Onze contactinformatie vind je bovenin de rechterkolom van deze pagina.

Incompany

We verzorgen deze training ook incompany. Het programma wordt dan helemaal op maat ingevuld, met zeer gerichte aandacht voor de uitdagingen en kansen binnen jouw organisatie. Wil je een opleidingsvoorstel aanvragen of gewoon even overleggen over de wensen en mogelijkheden? Klik dan op de Incompany-button in de rechterkolom van deze pagina. Liever eerst even contact via telefoon of e-mail? Kijk dan in de rechterkolom, want daar vind je onze contactgegevens.

portret van Onderwijsteam

Voor info neem contact op met:

Onderwijsteam

Mariënburggroep

055-7998030

Gemiddelde beoordeling
8,5
25 jaar
Dé gemeente en overheidsopleider
50.000+
Professionals
350+
Gemeenten