Maatwerk en integraliteit in het sociaal domein

De menselijke maat en de Participatiewet in balans (2026) en de begrenzing hiervan

Hoe om te gaan met de uitvoering van rechtmatigheidsvragen op grond van Participatiewet in balans in relatie tot de Wmo 2015, de Zorgverzekeringswet, de Wet langdurige zorg en de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening? Hoe kun je vanuit de Participatiewet rechtmatigheidsvragen integraal benaderen met oog voor zorgvragen ogv. de zojuist genoemde zorgwetten? Deze vragen zijn actueel omdat het streven van de wetgever gericht is om meer ruimte te maken in het sociaal domein voor vertrouwen en de menselijke maat.

Een belangrijk inzicht bij uitvoering van alle wetten in het sociaal domein is dat de wetgever geen wettelijke rangorde heeft vastgelegd tussen deze wetten. Het gevolg hiervan is dat bij de uitvoering van Participatiewet-rechtmatigheidszaken het raadzaam is om ook oog te hebben voor de feitelijke gevolgen van Pw-besluiten voor de verleende zorg op grond van de andere genoemde wetten in het sociaal domein. Hoe voorkom je frictie tussen deze wetten en hoe kom je tot afstemming? Het werk in het sociaal domein is hierdoor complexer geworden. Bieden die wetten u voldoende ruimte om uw klant te helpen?

• Welke mogelijkheden bieden deze wetten voor maatwerk en individualisering? Alleen via een dringende redenen-toets òf is er meer mogelijk?
• Hoe doe je dat dan in integrale casuïstiek waarbij er een spanningsveld optreedt met dwingend-rechtelijke rechtmatigheidsbepalingen in Participatiewet in balans, waar let je op en hoe kom je tot afstemming op de andere zorgwetten in het sociaal domein?
• Hoe kun je in deze casuïstiek vanuit oogpunt van de Participatiewet een balans vinden tussen aan de ene kant rechtmatigheidsvragen en aan de andere kant zorgvragen op grond van de andere sociaal domein-wetten?
• Welke dwarsverbanden zijn er aanwijsbaar in de nieuwe toetsing aan het evenredigheidsbeginsel en in de nieuwe toetsing aan de dringende redenen bij terugvordering en de toets aan het nieuwe dienstbaarheidsbeginsel op grond van het wetsvoorstel “Versterking waarborgfunctie Awb” en de menselijke maat in handhaving op grond van het wetsvoorstel “Handhaving in de sociale zekerheid”.

Wij realiseren ons dat een gewenste integrale aanpak en maatwerk op grond van Participatiewet in balans soms schuurt met andere wet- en regelgeving in het sociaal domein. Dat betekent ook dat bij integrale uitvoering van Pw-rechtmatigheidsvragen je verder zult moeten kijken dan enkel de letter van de wet en dat je niet ontkomt aan een afstemming op inzichten en normen vanuit zorg en maatschappelijke dienstverlening zoals die leidend zijn binnen de bovengenoemde zorgwetten in het sociaal domein.

• Zijn er mogelijkheden voor maatwerk en integraliteit binnen de Participatiewet en op welke punten in Participatiewet in balans, de Wmo 2015, de Zorgverzekeringswet, de Wet langdurige zorg en de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening ligt dat dan voor de hand?

Integraliteit en maatwerk: De zichtbare en verborgen mogelijkheden in het wettelijk kader van de Participatiewet in balans en de menselijke maat alsmede de begrenzing ervan

Met behulp van casussen uit de gemeentelijke praktijk en de jurisprudentie ervaart u dat Participatiewet in balans en de rechtspraak over de Pw meer mogelijkheden biedt dan wij veronderstellen! We zoeken met u naar de menselijke maat in het rechtmatigheidsdeel van de Participatiewet ten opzichte van de andere zorgwetten in het sociaal domein.

• We nemen u mee in de concrete toepassing van wet- en regelgeving;
• We bekijken welke wettelijke instrumenten u in een casus kunt inzetten;
• Vaak ook domein overschrijdend;
• We verkennen de zichtbare en verborgen mogelijkheden tot individualisering binnen de Participatiewet en leggen hierbij waar mogelijk een verbinding met inzichten vanuit de Wmo 2015, de Zorgverzekeringswet, de Wet langdurige zorg, de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening en de Jeugdwet.

Het doel is om aan de hand van concrete casuïstiek over hoofdverblijf, woonsituatie, inkomen en vermogen op grond van Participatiewet in balans, het wettelijk kader beter afgestemd te krijgen op zorg, zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie op grond van met name de Wmo 2015 en de andere zorgwetten in het sociaal domein.

Aan de orde komt in ieder geval

• Op zoek naar de menselijke maat in het recht; spanningsveld tussen dwingend recht enerzijds en maatwerkbepalingen anderzijds;
• Probleemstelling: waarom is maatwerk en integraliteit nu actueel?
• Wat houdt de toets zorgklant in de jurisprudentie van de CRvB in en wat zijn de grenzen hiervan ? Wat zijn de gevolgen hiervan voor de onderzoeksverplichting van het college in Pw-zaken? Kan de toets “zelfredzaamheid” op grond van de Wmo 2015, Zorgverzekeringswet, Wet langdurige zorg, de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening ook relevant zijn voor uitvoering van de Participatiewet-rechtmatigheids-toets?
• Hoe om te gaan met het spanningsveld tussen mantelzorg / gebruikelijke hulp door een Pw-klant en de sociaal netwerktoets op grond van de Wmo, de Zorgverzekeringswet, de Wet langdurige zorg enerzijds en de Participatiewet-hoofdverblijf- en woonsituatietoets (kostendelersnorm, gezamenlijke huishouding) en de Participatiewet-inkomens- en Participatiewet-vermogenstoets anderzijds;
• Hoe voorkom je dat het Participatiewet-rechtmatigheidskader, zorg en onder-, steuning bij zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie op grond van de Wmo 2015/Zorgverzekeringswet/de Wet langdurige zorg en de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening doorkruist?
• Welke elementen in het wettelijk kader van de Participatiewet lenen zich voor individualisering en welke doelstellingen en voorzieningen van de Wmo 2015, 2015/Zorgverzekeringswet/de Wet langdurige zorg en de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening kunnen hierbij ondersteunend werken in een concrete integrale sociaal domein casus?
• Het tekort aan probleemoplossend vermogen van het rechtmatigheidsdeel van de Participatiewet. Is het mogelijk om dwingend rechtelijke Pw-bepalingen op casusniveau te passeren in integrale zorg casuïstiek? Zo ja, onder welke voorwaarden?
• Wat is hierbij het belang van oplegging van nadere verplichtingen op grond van art. 55 Pw met het oog op een integrale sociaal domein benadering van een integrale sociaal domein casus?
• Hoe ga je om met maatwerk binnen Pw-boetebesluiten en Pw-maatregelbesluiten naar aanleiding van de niet-nakoming van de Pw-inlichtingenplicht respectievelijk de arbeids- en re-integratieverplichting?

Doelgroep

De cursus is bedoeld voor klantmanagers Pw-rechtmatigheid en/of doelmatigheid, handhavers maar ook juridisch kwaliteitsmedewerkers Participatiewet, Wmo 2015 en/of juridisch medewerkers bezwaar en beroep Pw en Wmo 2015. De cursus is ook aantrekkelijk voor beleidsmedewerkers Participatiewet en Wmo 2015 die op zoek zijn naar de dwarsverbanden tussen genoemde wetten en de ruimten voor maatwerk en integraliteit en die op zoek zijn naar kaders voor deze brede benadering.

Datum en locatie

De cursus wordt op dinsdag 13 januari van 9.30 - 16.30 uur in Utrecht gegeven.

Kosten

De kosten voor de cursus zijn € 475,- per persoon. Bij dit bedrag zijn inbegrepen: koffie, thee, lunch en cursusmateriaal. Een certificaat van deelname is facultatief. De gemeente kan de Btw verrekenen met haar Btw-compensatiefonds.

Expertisecentrum en helpdesk

Ook na de cursus staan wij u graag bij. Heeft u na de cursus nog vragen? Wij helpen u graag verder. Tot drie maanden na de cursus is deze service zelfs gratis als we je vragen per mail of telefonisch kunnen beantwoorden. Maak daar gebruik van: ons expertisecentrum staat voor je klaar!

Meer informatie

Wil je graag meer weten of heb je specifieke vragen over de training? Neem gerust contact op. Onze contactinformatie vind je bovenin de rechterkolom van deze pagina.

Incompany

We verzorgen deze cursus ook incompany. Het programma wordt dan helemaal op maat ingevuld, met zeer gerichte aandacht voor de uitdagingen en kansen binnen jouw organisatie. Wil je een opleidingsvoorstel aanvragen of gewoon even overleggen over de wensen en mogelijkheden? Klik dan op de Incompany-button in de rechterkolom van deze pagina. Liever eerst even contact via telefoon of e-mail? Kijk dan in de rechterkolom, want daar vind je onze contactgegevens.

Uw docent

Harry van der Linden

Mr. Harry van der Linden werkt als juridisch kwaliteitsmedewerker met de taakaccenten Handhaving en Bezwaar en Beroep. Hij is op het scherpst van de snede in zaken waarin administratief bewijsrecht en het Awb-bestuursprocesrecht centraal staan (met focus op de methodiek van rechterlijke toetsing), recht door zee en liefhebber van een multidisciplinaire benadering van problemen daar waar dat nodig is.

Harry geeft zijn cursisten alle ruimte om vragen te stellen en is zeer goed ingevoerd in jurisprudentie. Hij presenteert zijn cursisten graag verrassende inzichten en onverwachte invalshoeken. Want ‘gaan voor een juridisch gelijk en juridische precisie is één, het vinden en behouden van draagvlak voor een echte oplossing is een ander verhaal.’ Aldus Harry. Dat is dus wat je (ook) leert tijdens zijn training: ga “niet-geharnast” zaken in, leef je in en heb respect voor de wederpartij en zoek naar praktische oplossingen in een juridisch kader die voor beide partijen aanvaardbaar zijn.